We moeten allemaal wel eens een moeilijke beslissing nemen. Bij je huidige werkgever blijven, of een ander pad kiezen? Trouwen, of niet? Bij je huidige partner blijven, of uit elkaar gaan? Dit huis kopen, of dat andere? Een kind nemen, of niet?
Op deze pagina
Onzekerheid en verlies
Bij dit soort beslissingen kunnen we overweldigd worden door onzekerheid en verlies. We kunnen de gevolgen van onze keuze niet overzien, en dat is beangstigend. Daarnaast is er altijd een verlies. Kies je het één, dan verlies je het (of de) ander.
In dit soort situaties worden onze gedachten al snel een jojo. Het ene moment denk je: “ja, ik kies optie A”. Maar voor je het weet, bekruipt je een gevoel van angst of verlies: “of is optie B toch beter?”. Frustrerend! Hoe kom je hier uit?
Psyche uithoren
Ten eerste is het belangrijk om alle aspecten van je psyche uit te horen. Dat klinkt vast gek. Er is toch maar één ‘ik’? Nou, de ‘ik’ die in gedachten tegen je spreekt, is niet in zijn eentje. Je psyche bestaat uit meerdere personages die allemaal in de ‘ik’-vorm spreken. Dat maakt het zo verwarrend. Het lijkt alsof ‘ik’ verschillende dingen wil, maar eigenlijk zijn er meerdere ‘ik’-en die iets willen. En het is jouw taak om te ontdekken wat ze precies willen.
Ga een gesprek aan met deze aspecten van jezelf. Wanneer je jezelf ‘hoort’ denken: “optie A moet het worden”, vraag dan door. Vragen die je kunt stellen zijn:
- “Wat brengt mij dat?”
- “Wat vind je (niet) leuk aan deze optie?”
- “Waartegen probeer je me te beschermen?”
- “Welke positieve intentie heb je voor mij?”
- “Wat is jouw rol in mijn zenuwstelsel?”
Let op: dit zijn geen vragen waar je over moet nadenken. Er komt geen nadenken aan te pas. Stel de vraag rechtstreeks aan je psyche. Een antwoord komt vanzelf, in de vorm van een gedachte, een (visuele) herinnering of een lichamelijke sensatie.
Stel dit soort vragen steeds als er weer twijfel bij je opkomt. Je bent nog niet bezig met keuzes maken: het gaat er om, om je eigen behoeften zo goed mogelijk te begrijpen. Zorg dat alle aspecten van je psyche gehoord worden.
Vaak is dit al genoeg. Je hoeft niet eens meer een knoop door te hakken! Als je je eigen behoeften goed begrijpt, ontstaat duidelijkheid meestal vanzelf. De beslissing gebeurt. Opeens weet je 100% zeker: optie A wordt het! Er is geen spoor van twijfel meer. Wel krijg je nog te maken met het gevoel van verlies, dat het niet optie B geworden is. Zie het laatste stuk van deze post over hoe daar mee om te gaan.
Emotionele lading verzachten
Eerst nog een tip voor als de helderheid niet vanzelf komt na het uithoren van je psyche. Het kan zijn dat de gevoelens van angst of verlies te sterk zijn om een keuze te kunnen maken. De uitweg is om die gevoelens te ervaren, voordat je je keuze maakt.
Ga ergens rustig zitten met je ogen dicht. Haal rustig adem en voel je lichaam. Als je helemaal ontspannen bent, beeld je dan in dat je optie A gekozen hebt. Maak het zo echt mogelijk, fantaseer over de consequenties. En vooral: ervaar hoe het voelt. Ervaar je angst, ervaar je gevoel van verlies. Accepteer dat ze er zijn, geef ze alle ruimte. Je mag dit voelen, je bent geen slappeling. Neem hier de tijd voor en sta alles toe wat er naar boven komt. Doe in een aparte sessie hetzelfde met optie B.
Het is ook goed om de fijne gevoelens te ervaren die bij de verschillende opties horen. Neem daar ook de tijd voor. Maar richt je eerst op de minder leuke emoties – ze zijn een grotere belemmering voor het maken van je keuze.
Wederom kun je rustig afwachten tot de beslissing vanzelf gebeurt. Je hoeft er niet over na te denken.
Informatiezucht
Dan een grote valkuil. Wanneer we geconfronteerd worden met onzekerheid, hebben we een standaardoplossing: meer informatie zoeken! Tot op zekere hoogte is dit natuurlijk prima, meer informatie leidt tot een betere beslissing. Maar het leven is per definitie onzeker, en de consequenties van een moeilijke beslissing zijn niet te overzien. Het ‘maken’ (het gaat eigenlijk vanzelf) van zo’n beslissing is veel meer een emotioneel dan een intellectueel proces.
Wat te doen als je geconfronteerd wordt met onbedwingbare informatiezucht? Ten eerste: erken dat het er is! Ik heb echt ontzettend behoefte aan meer zekerheid. Dat is ok. Phew. Ten tweede: zit met je onzekerheid. Ga weer zitten met je ogen dicht, maak contact met je lichaam, en bedenk het allerergste wat er kan gebeuren. Ervaar hoe het voelt. Kun je het nog erger maken? Blijf voelen hoe het voelt. Leef je nog? Uiteindelijk kom je tot het besef dat je met iedere keuze kunt leven. Dit is de informatie die je nodig had.
Omgaan met verlies
Ten slotte: omgaan met verlies. Verlies is onvermijdelijk bij dit soort keuzes. Het is ook onvermijdelijk in het leven. Het is belangrijk om je gevoel van verlies, je rouw, te erkennen. Ook al vind je het misschien wat overdreven: het gevoel is er. En het gaat pas weg als het gehoord is. Dus erken het, accepteer het, voel het. Mediteer op je verdriet, sta alles toe.
Over je verdriet praten kan ook goed werken, dit ligt geheel aan je gesprekspartner. Het enige wat nodig is, is dat je gehoord wordt. Sommige mensen hebben echter de nijging je advies te geven, of je verdriet te relativeren. Daar heb je dus niks aan. Maar geen nood, je kunt altijd met je eigen verdriet zitten (er op mediteren). Of spreek het uit, schrijf het op. Dat werkt vaak net zo goed.
Ik hoop dat je hier wat aan hebt. Ik wens je veel helderheid.
P.S. Als je dit interessant vond, wil je misschien ook leren om te stoppen met twijfelen.