Mindfulness: 3 voordelen

In deze post wil ik je bekend maken met mindfulness. Mindfulness is jezelf aanleren om met je aandacht bij het hier en nu te blijven.

Dit is de moeite waard, want jouw kwaliteit van leven wordt voor een groot deel bepaald door waar je je aandacht richt. En je mag zelf kiezen waar jij jouw aandacht richt!

Je aandacht richten op het hier en nu heeft hele concrete voordelen. Je gaat vanzelf:

• Slechte gewoontes veranderen;
• Beter leren;
• Meer plezier hebben in alledaagse dingen.

Klinkt dit als iets waar je baat bij kunt hebben? Lees dan verder!

Wat is mindfulness?

Mindfulness is je bewust worden van de handelingen die je uit gewoonte doet. Je aandacht is bij wat je aan het doen bent – ook als je met een gewoonte bezig bent.

Mindfulness is krachtig. Er gaat een hele nieuwe wereld voor je open, als je bewuste aandacht hebt voor de dingen die ‘vanzelf’ gaan. Breng maar eens wat meer aandacht naar wat je nu aan het doen bent. Je kijkt naar een scherm met miljoenen gekleurde puntjes. Sommige wat lichter, sommige wat donkerder. Volstrekt automatisch herkent je brein bepaalde patronen – letters, woorden. Wat ooit mijn gedachten waren, worden jouw gedachten. En je vindt er wat van:

• “Ben ik het er mee eens?”
• “Heb ik hier wat aan?”
• “Interessant!”
• Etc.

Dit gaat allemaal vanzelf. Nu is het lezen van mijn blog geen gewoonte die je hoeft te veranderen, maar het is fascinerend om je bewust te worden van wat je brein allemaal doet, volstrekt automatisch, zonder dat je je er bewust van bent.

Hoe doe je het?

Er zijn twee verschillende manieren. De eerste manier is dingen anders doen dan anders:

• Neem een ander vervoermiddel, of een andere route naar je werk;
• Ga naar een andere supermarkt;
• Verhuis naar een ander land.

Dit haalt je uit je ‘ritme’: opeens moet je nadenken bij wat je doet, en kan je aandacht niet ergens anders zijn. Je wordt je er bewust van hoeveel er anders altijd automatisch, zonder aandacht, gebeurt.

De tweede manier – en deze manier levert nog meer op – is meer aandacht hebben voor de dingen die je al doet. Gewoon dezelfde dingen doen als anders, maar aandachtiger.

Deze tweede manier vereist wat oefening. Ons brein heeft de neiging om onze aandacht te kapen met allerlei gedachten. Voor je het weet, is je aandacht bij wat je straks/morgen gaat doen, in plaats van bij wat je nu aan het doen bent. Het vereist wat oefening om te herkennen wanneer dit gebeurt, maar iedereen kan het leren!

Wanneer je wordt afgeleid door een gedachte, constateer dan simpelweg dat je bent afgeleid door een gedachte. En geef jezelf een compliment! Bewust worden van je eigen afleiding is een enorme stap richting een leven met meer voldoening, bewustzijn en betekenis. Vervolgens bedank je je brein voor deze gedachte (hij bedoelt het goed), en verleg je je aandacht weer naar datgene wat je aan het doen bent.

Om je aandacht te verplaatsen naar wat er nu gaande is, weer in het moment te komen, helpt het om heel bewust een lichaamsdeel te voelen. Bijvoorbeeld je voeten, je billen, je rug of je handen. En val niet in de valkuil om aan dat lichaamsdeel te denken, ga het echt voelen. Voel je de druk van de vloer onder je voeten? De textuur van je ondergoed? Als je dát voelt, dan ben je weer helemaal bij jezelf en in het moment.

Het praktisch nut van mindfulness

Mindfulness is geen zweverige oefening voor als je niks beters te doen hebt. Deze vaardigheid heeft enorme, praktische voordelen.

Slechte gewoontes veranderen

Misschien heb je bepaalde gewoontes, waar je van af wilt. Roken, drinken, snoepen, etc. Over het algemeen lijken deze gewoontes lastig te veranderen. Ik zeg lijken, want gewoontes zijn op zich niet zo heel moeilijk om te veranderen. Een gewoonte is alleen lastig te veranderen als je de handeling onbewust doet. Een slechte gewoonte verdwijnt vaak vanzelf wanneer je de gewoonte aandachtig gaat doen.

Het kan zijn dat je een ‘high’ krijgt van roken, drinken, snoepen of iets anders. Maar de ‘high’ zit niet in de sigaret, drank of snoep, maar in het feit dat je tijdelijk afgeleid bent van iets wat je liever niet voelt. Iets wat gebeurd is, een situatie in je leven… iets wat je brein onrustig maakt. Het is dat rusteloze brein dat behoefte heeft aan afleiding. Die afleiding vindt het soms in de vorm van roken, drinken, snoepen. Je brein is even blij, maar je lichaam zat hier helemaal niet op te wachten.

Een dergelijk patroon blijft in stand als je het onbewust doet, maar als je met je volledige aandacht rookt, drinkt, snoept, dan wordt het een heel ander verhaal. Hoe voelt dat eigenlijk om te roken, te drinken, te snoepen? Voelt dat wel fijn? Over het algemeen voelen dingen die niet goed voor ons zijn, niet goed. Je longen, hoofd en maag laten het echt wel weten als je teveel gerookt, gedronken of gegeten hebt.

Met aandacht en geduld kun je je slechte gewoontes afleren. Je hoeft ze niet eens te willen veranderen. Als je je bewust wordt van wat je aan het doen bent, op ieder moment van de dag, ga je vanzelf betere keuzes maken. Wil ik echt (weer) ongezond eten? Een andere aanslag plegen op mijn lichaam?

Je gaat veranderen, simpelweg omdat de oude gewoonte helemaal niet zo goed voelt, als je er op gaat letten hoe het eigenlijk voelt.

Beter leren

Misschien doe je een sport of speel je een muziekinstrument, en heb je daarbij gewoontes die niet behulpzaam zijn. Een verkeerde techniek. Als het eenmaal verkeerd aangeleerd is, dan lijkt het lastig af te leren. Wederom: “lijkt”. Het is niet per se lastiger om iets af te leren dan iets aan te leren, het lijkt alleen maar zo.

Wanneer we iets willen afleren (of leren anders te doen), zijn we vaak ongeduldig: we realiseren ons niet hoeveel tijd het gekost heeft om de verkeerde manier aan te leren. Leren om iets anders te doen kost minstens zo veel tijd.

Daarnaast vereist leren aandacht, en dat is vaak het grotere probleem. Wanneer we eenmaal een gewoonte hebben aangeleerd, dan voeren we die gewoonte meestal uit zonder aandacht te hebben voor wat we aan het doen zijn. Maar zonder aandacht voor wat je aan het doen bent, leer je niks.

Het afleren van een verkeerde techniek vereist aandacht en geduld. En je moet natuurlijk weten hoe het dan wel moet. Maar als je dat eenmaal weet, dan is het enkel nog een kwestie van zoveel mogelijk aandacht besteden aan wat je aan het doen bent. En te voelen: voel hoe je lichaam voelt bij alles wat je doet.

Het is cruciaal om heel bewust je lichaam te voelen als je een nieuwe motoriek wilt leren of verbeteren. Daar zijn twee redenen voor:

• Je lichaam voelen houdt je aandacht in het moment. Je raakt niet afgeleid door gedachten.
• Over het algemeen voelt de juiste techniek beter. Je weet zo wanneer je het goed doet.

Gebruik de tip om je lichaam te voelen bij iedere nieuwe vaardigheid die je wilt leren. Je zult veel sneller leren dan wanneer je je lichaam negeert.

Meer plezier in alledaagse dingen

Je ervaring van alledaagse dingen wordt totaal anders, als je er meer aandacht aan besteed. Ik kan op dit moment heel bewust mijn vingers op het toetsenbord voelen – voelen hoe het toetsenbord voelt – of alleen in mijn hoofd bezig zijn met wat ik wil schrijven. Het is op het oog dezelfde handeling, maar mijn ervaring is totaal anders. Als je oog hebt voor de subtielere sensaties in je lichaam, wordt iedere ervaring rijker, interessanter, levendiger.

Werkelijk alles wat je op een dag doet, kun je interessanter maken door er meer aandacht aan te besteden:

• Ga eens lekker de andere aanwezigen bestuderen tijdens een doodsaaie vergadering. Wat doen ze? Hoe voelen ze zich?
• Ga eens heel opmerkzaam uitzoeken wat er komt kijken bij lopen of fietsen. Hoe doe je dat eigenlijk?
• Ga met volle aandacht een muziekinstrument bespelen, of een lichamelijke oefening doen;
• Ga eens heel goed opletten hoe je eten smaakt en ruikt, in plaats van het alleen maar naar binnen te werken.

Je kunt echt alles in je leven leuker maken, door er meer aandacht aan te besteden.

Conclusie

Mindfulness is je aandacht richten op datgene wat je nu aan het doen bent.

Dit kun je doen door oude gewoontes te doorbreken, of gewoon door je aandacht te richten.

Mindfulness helpt je om:

• slechte gewoontes te veranderen;
• sneller te leren;
• nieuw plezier te ontdekken in alledaagse dingen.

Al deze voordelen kun je bereiken door simpelweg met je aandacht te zijn bij wat je aan het doen bent. Telkens als je bent afgeleid, breng je je aandacht terug naar je lijf en wat je doet.

Dit lijkt heel lastig in het begin – we zijn namelijk constant afgeleid – maar het is een kwestie van oefening. Gun jezelf de tijd om te oefenen, en ervaar alles wat het leven te bieden heeft dieper.